همایش تجلیل از روز جهانی نفوس در کابل

همایش تجلیل از روز جهانی نفوس در کابل
از روز جهانی نفوس روز پنجشنه تاریخ 20 سرطان 1398 در کابل تجلیل به عمل آمد. این همایش با سخنرانی دوکتور مصطفی مستور وزیر اقتصاد ج.ا.ا، ، احمد جاوید رسولی رئیس عمومی ادارۀ ملی احصائیه، خانم دیوه صمدی معین پالیسی و پلان وزارت صحت عامه، کوفی کوامی رئیس صندوق جمعیت سازمان ملل متحد برای افغانستان اشتراک مهمانان، تمویل کنندگان و خبرنگاران در مرکز رسانه و اطلاعات حکومت برگزار گردید.
در همایش روز جهانی نفوس وزیر اقتصاد تصریح کرد که بحث نفوس صرف موضوعی نیست که ارتباط به احصائیه و ارقام داشته باشد، بلکه بحث نفوس به حیث یک پدیدۀ اقتصادی و اجتماعی همواره در سطح کشورها مطرح بوده و نیاز است تا در برنامه ریزی های کلان ملی از آن استفاده شود. وزیر اقتصاد با بیان این که افغانستان طی سال های اخیر رشد اقتصادی داشته است، گفت که در کنار آن رشد سریع نفوس نیز داشته است که رشد کم اقتصادی نمی تواند پاسخگوی نیازمندی های زندگی مردم، توأم با رشد نفوس سرسام آور شود. به طور مثال: افغانستان از سال 2004 تا 2018  میزان تولیدات ناخالص داخلی رو به افزایش داشته ، اما عاید سرانه بعد از 2012 از 641 دالر به 520 دالر کاهش یافته است و  یکی از دلایل عمدۀ این کاهش در عاید سرانه را رشد نفوس در کشور تشکیل می دهد. 
وزیر اقتصاد در سخنرانی خود با اشاره به تجربۀ کشورهای همسایه و جنوب آسیا که یک تجربۀ خوب و مؤفق در جلوگیری از رشد نفوس داشته اند، تصریح کرد که وزارت اقتصاد در همکاری نهادهای ذیربط بالای طرح پالیسی ملی نفوس کار کرده است. وی  ابراز امیدواری نمود که با تصویب این طرح، جلو رو به رشد و فزایندۀ نفوس کشور گرفته خواهد شد. 
جاوید رسولی رئیس عمومی ادارۀ ملی احصائیه تصریح کرد که  نفوس کشور در سال جاری، بالغ بر ۳۲,۲ میلیون نفر می‌رسد که از جمله، حدود ۱۵,۸ میلیون آن مرد و حدود ۱۶,۴ میلیون تن آن زنان تشکیل می‌دهد؛ ۲۴ فیصد مردم در شهرها و ۷۱,۳ فیصد در دهات زندگی می کنند؛ همچنان حدود ۴,۷ فیصد نفوس کشور را مردم کوچی تشکیل می دهد.
رشد نفوس جهان و افغانستان:
 نفوس جهان در سال 1974 4 میلیارد نفر بوده است که این رقم در سال 2011 به 7 میلیارد افزایش یافته است. در سطح کشور اگر محاسبه شود، افغانستان هم از جمله کشورهای است که رشد نفوس چشم‌گیر داشته است. چنانی‌که در سال 2004 مجموع نفوس ما 21.6 میلیون بود و این رقم در سال 2018 به 31.6 میلیون رسیده است.  اگر این وضع ادامه یابد نفوس افغانستان تا سال 2050 دو برابر خواهد شد.
حد اوسط میزان باروری هر خانم در افغانستان 5.3 طفل بوده است.  در حالیکه این میزان در چین 1.6،  در ترکمنستان 2.1، در ایران 1.9، در پاکستان 3 و در تاجیکستان 2.8 کودک می باشد. تعداد اعضای هر فامیل در افغانستان حد اوسط  7 نفر می باشند که نسبت به کشورهای همسایه، به مراتب تعداد نفرها در خواده اه بلندتر می باشد.
طرح های عمدۀ وزارت اقتصاد در جلوگیری از رشد نفوس:
اما وزارت اقتصاد با در نظرداشت رشد سریع نفوس و رشد بطی اقتصادی، در هماهنگی نزدیک با وزارت صحت عامه، ادارۀ مرکزی احصائیه و معلومات و اداره جمعیت سازمان ملل متحد بالای پالیسی ملی نفوس کار می کند، تا یک توازن منطقی میان رشد نفوس و رشد اقتصادی در سال های آینده  به میان آید.
در کنار آن، وزارت اقتصاد در نظر دارد تا رشد اقتصادی بیش از 7 % را از طریق تمرکز به تعویض 10 قلم اجناس وارداتی و حمایت از تولیدات داخلی با در نظر داشت مزیت نسبی و رقابتی تعمیم بخشد. با تطبیق این استراتیژی می تواند فقر کاهش یابد و در زمینه های  کاریابی و کاهش کسری تجاری نقش اساسی این رویکرد داشته باشد. 
تجربۀ آمارگیری در افغانستان:
افغانستان تجربۀ سرشماری نفوس را دو بار در حیات سیاسی خود داشته است که آن هم به طور اساسی صورت نگرفته است. یک بار در سال 1358 سرشماری صورت گرفت که  تنها 65 در صد مردم تحت این برنامه قرار گرفتند و این کار به دلیل افزایش نا امنی ها کاملا تحقق نیافت. بار دیگر در سال 1383 تا 1384 به طور نمونه وی احصائیه خوانوارها گرفته شد و از این طریق با تبیین حد اوسط نفوس خانواده مجموع نفوس کشور را تخمین زد که این کار نیز به طور کامل تحقق نیافت. مدیریت برنامۀ نخست را حکومت بر دوش داشت و برنامۀ دوم را UNDP یا برنامۀ انکشاف سازمان ملل متحد.
نقش علما در جلوگیری از رشد نفوس:
قابل آوری است که در جلو گیری از رشد نفوس در کنار پالیسی‌های ملی، نقش علما و متنفذین محل نیز با اهمیت است و اگر آنان همکاری در زمینه بکنند و اضرار رشد نفوس را به مردم به خصوص به خانم‌ها و آقایان بگویند اثرات مثبت در پی  خواهد داشت.
رشد نفوس از تهدید تا فرصت:
در صورتی که رشد نفوس همراه با برنامه ریزی باشد، نسل متخصص، برنامه ریز و اندیشمند تقدیم جامعه شود، این رویکرد می تواند، هر نوع تهدید را به فرصت تبدیل کند و در قسمت کار آفرینی، ثبات و توسعه مثمر ثمر شود و هر نوع تهدید را به فرصت تبدیل نماید. چنانی که تجربۀ کشورهای اندونیزیا، مالیزیا، ایران، هند، چنین بوده است. در غیر آن می تواند قضیه برعکس شود.